Thuis tijdens neutropene fase : ambulante zorg bij hematologie

• U krijgt 2 wattenstokjes op de verpleegafdeling.
• U neemt iedere maandag thuis een kweek van de keel en de anus.
• Neem de kweken voor het douchen en voordat u gaat eten en drinken.
• Schrijf op de stokjes welk stokje van de anus is en welk stokje van de keel is.
• Neem de kweken mee naar de controle-afspraak in het ziekenhuis

• In MijnOLVG kunt u tijdens de dip-periode elke dag aangeven hoe het met u gaat. U krijgt elke dag een vragenlijst via MijnOLVG..
• Tijdens de afspraken in OLVG bespreekt de verpleegkundige uw antwoorden. U kunt uw antwoorden zien in MijnOLVG in het menu bij Vragenlijsten.

• U heeft 3 keer per week een controle-afspraak op de verpleegafdeling. U komt op maandag, woensdag en vrijdag om 09.30 uur naar afdeling A6, Oncologie Hematologie in OLVG, locatie West.
  De controle gebeurt niet in isolatie.
• De verpleegkundige neemt bloed af. De uitslag is na 1 tot 1,5 uur bekend.
• De verpleegkundige bespreekt met u hoe het met u gaat en welke klachten u heeft.
• De verpleegkundige meet uw bloeddruk, pols, temperatuur.
• De verpleegkundige meet 1 keer per week uw gewicht.
• De verpleegkundige controleert of uw medicatie goed is.
• Als u een centrale infuuslijn heeft, verzorgt de verpleegkundige 1 keer per week het infuus.
• Zo nodig onderzoekt de verpleegkundig specialist of hematoloog u.
• U heeft 1 keer per week een afspraak met een diëtist over uw voeding.
• Zo nodig krijgt u informatie van de fysiotherapeut over thuis in beweging blijven.
• Als er verder geen bijzonderheden zijn, kunt u weer naar huis

Douchen

• Was uzelf iedere dag.
• Gebruik vloeibare zeep uit een pompje of een fles en geen vast stuk zeep. Op een vast stuk zeep kunnen bacteriën zitten die een infectie kunnen veroorzaken.
• Ook met een centrale infuuslijn kunt u gewoon douchen.
• Heeft u een PICC-lijn? Dan mag u wel douchen maar niet zwemmen of baden. De verpleegkundige vertelt u meer hierover. Kijk voor meer informatie op deze webpagina: PICC-lijn

 Mond verzorgen

• Poets 4 keer per dag uw tanden met een zachte tandenborstel of een zachte elektrische tandenborstel. Poets met tandpasta met fluor.
• Poets ook uw tong. U kunt ook een tongschraper of tongreiniger gebruiken. Gebruik de tongschraper voorzichtig, zodat uw tong niet beschadigt.
• Vervang de zachte tandenborstel elke week door een nieuwe. Spoel de tandenborstel steeds goed uit en zet hem rechtop met de borstel naar boven.
• Maak de elektrische tandenborstel schoon met Chloorhexidine mondspoeling. Zet de tandenborstel droog weg. Neem elke week een nieuwe tandenborstel.
• U mag een tube tandpasta 1 week gebruiken.
• Spoel uw mond 4 keer per dag 1 minuut met water met zout. Gebruik 1 theelepel zout in een beker water. Doe dit tussen de poetsbeurten door.
• Als u droge lippen heeft, smeer dan vaseline uit een tube op uw lippen. Gebruik geen stift.
• Gebruik geen tandenstokers of flosdraad.
• Controleer elke dag goed uw mond. Let op wondjes, een witte tong of andere veranderingen.
• Extra regels bij kunstgebit:
  - Draag het gebit alleen overdag, en alleen als u geen pijn in uw mond heeft.
  - Draag het gebit of de prothese niet in de nacht.
  - Spoel het gebit goed uit voordat u het weer in doet.
  - Maak uw bakje waarin u uw gebit bewaart elke dag schoon met water en zeep. Bewaar het bakje droog tot het volgende gebruik.
  - Draag het gebit niet als u wondjes in uw mond heeft.
  - Maak uw gebit 4 keer per dag schoon met een harde protheseborstel, water en zeep zonder parfum. Als u liever geen zeep gebruikt, koop dan Ecosym bij uw drogist of apotheek.
  - Spoel de protheseborstel na gebruik goed uit en zet hem met de borstel omhoog weg, zodat hij kan drogen. Zet de borstel niet in een koker.
  - Spoel uw mond 4 keer per dag 1 minuut lang met water zonder zout.

Handen wassen

Was regelmatig uw handen met water en zeep. Doe dit altijd voor elke maaltijd, na elk bezoek aan de wc, nadat u buiten bent geweest, voor het bereiden van voedsel en als u uw neus gesnoten heeft. Dit geldt ook voor huisgenoten en bezoekers.

Op de website van RIVM staat een instructie over goed handen wassen. Kijk voor meer informatie op de webpagina handen wassen. 

Scheren en make-up

• Scheer met een scheerapparaat in plaats van een scheermes. Met een scheermes kunt u wondjes veroorzaken. Maak uw scheerapparaat elke dag schoon met alcohol 80%.
• Door chemotherapie kan uw huid uitdrogen. U kunt uw huid insmeren met een crème. Gebruik een crème uit een tube of flesje. In een crème uit een pot kunnen bacteriën zitten die een infectie kunnen veroorzaken. 
• U kunt make-up en verzorgingsproducten gebruiken. In uw dip-periode moet u nieuwe make-up en nieuwe verzorgingsproducten gebruiken. In het overzicht bij de Veelgestelde vragen staat hoe lang u een product mag gebruiken. Na die tijd mag u het product alleen gebruiken buiten het ziekenhuis na de dip-periode. Anderen mogen het product wel gebruiken. 
• Vermijd fel zonlicht omdat uw huid na chemotherapie snel verbrandt. Gebruik zo nodig factor 50 zonnebrandcrème.
• Het knippen van uw nagels kan een wondje of een bloeding veroorzaken. U kunt dan een infectie krijgen. Zorg dat u voor de dip-periode korte en schone nagels heeft.

Kleding en sieraden

• Trek elke dag schoon ondergoed, schone kleding en schone slaapkleding aan.
• Draag sloffen of schoenen. Loop niet op blote voeten.
• Draag geen ringen, oorbellen of piercings.

Andere regels

• Contactlenzen kunnen uw oog irriteren of infecteren. Draag bij voorkeur een bril. Moet u echt contactlenzen dragen? Bespreek dit met uw arts.
• Vrouwen die nog ongesteld worden, krijgen medicijnen om tijdelijk niet meer ongesteld te worden. Wordt u toch ongesteld? Neem dan telefonisch contact op met verpleegafdeling A6. 
• Probeer te stoppen met roken, omdat in tabak Aspergillus zit. Aspergillus is een schimmel. Door deze schimmel is de kans op een longinfectie groter. Eventueel kunt u nicotinepleisters krijgen via het ziekenhuis.
• Verschoon uw bed na 1 of 2 dagen. 
• Gebruik alleen papieren zakdoeken of tissues.
• Vuil wasgoed door urine, poep, braaksel of zweet moet u apart wassen. 

• Probeer te blijven eten en drinken, ook als u weinig zin heeft. U moet minimaal 1,5 liter per dag drinken. Dat is 10 tot 15 glazen per dag. Kijk voor meer informatie op onze webpagina Voedingsrichtlijn verminderde afweer bij een hematologische patiënt.
• U kunt met de diëtist bespreken wat u mag eten of drinken.

• Gebruik als het mogelijk is tijdens de dip-periode een wc die alleen u gebruikt.
• Gebruik geen openbare wc’s.
• Was altijd uw handen na gebruik van de wc. Vraag ook uw huisgenoten en bezoek dit te doen.
• U mag niet zelf de wc schoonmaken. Vraag de mantelzorger de wc elke dag schoon te maken met een schoonmaakmiddel.
• Was na wc-bezoek altijd uw handen.
• Plas de eerste week na de chemotherapie zittend zodat er geen spatten op de wc- bril komen. Eventuele spatten moet u verwijderen met wc-papier. De eerste week na de chemotherapie doet u na gebruik van de wc tet deksel omlaag en spoelt u 2 keer door. 

Zittend plassen en 2 keer doorspoelen is alleen noodzakelijk tijdens de eerste week na de chemokuur.  

• U kunt gewoon lichamelijk contact hebben met uw partner en andere huisgenoten.
• Geef anderen geen hand en zoenen.
• Blijf zoveel mogelijk uit de buurt van huisgenoten en andere mensen met infecties. Denk aan mensen met een verkoudheid, griep, een koortslip, diarree, hoesten, waterpokken, gordelroos of kinderziekten.
• Als contact echt nodig is, vraag deze persoon dan een mondmasker te dragen.
• Als u een kind een schone luier geeft, gebruik dan elke keer nieuwe plastic handschoenen.
• U kunt bezoek ontvangen. Houd er rekening mee dat bezoek voor u vermoeiend kan zijn.

Seks

• Veel patiënten hebben tijdelijk geen behoefte aan seks. Dit is normaal.
• Als u wel behoefte heeft aan seks, kunt u gewoon seks hebben. Zorg er wel voor dat er geen bloedingen kunnen ontstaan.
• Gebruik altijd een condoom.
• Mannen kunnen tijdelijk impotent zijn. Vrouwen kunnen een droge vagina hebben. Het gebruik van een glijmiddel kan een hulpmiddel zijn. U koopt dit bij een drogist of apotheek.
• Als u of uw partner zwanger wilt worden, bespreek dit dan eerst met de zorgverlener. Chemotherapie kan aangeboren afwijkingen veroorzaken.

Naar buiten gaan

• Het is goed voor u om buiten te wandelen.
• Zorg dat u zoveel mogelijk in de schaduw blijft.
• Zorg dat u uit de wind blijft.
• Zorg dat u zich goed warm aankleedt wanneer het buiten koud is.
• U kunt bij iemand op bezoek gaan. Houd er rekening mee dat bezoek voor u vermoeiend kan zijn.
• Ga niet fietsen.
• Omdat er op veel plaatsen gevaar voor infectie bestaat, kunt u beter niet naar de volgende plaatsen gaan:
  - werk of naar school
  - ruimtes waar veel mensen zijn, zoals theater, openbaar vervoer, bioscopen, warenhuizen, feesten
  - ruimtes waar veel stof of zaagsel is, bijvoorbeeld bij een verbouwing
  - zwembaden, sauna’s en badhuizen
  - stal voor dieren of een kooi voor vogels

Huisdieren

Uw huisdieren kunnen thuisblijven tijdens de dip-periode. Het is belangrijk om voorzichtig te zijn. Houd u aan de volgende regels:

• Uw huisdier moet gezond zijn en bijvoorbeeld geen wormen of vlooien hebben.
• Was na contact met uw huisdier altijd zorgvuldig uw handen met water en zeep.
• Zorg dat uw huisdier u niet kan bijten of krabben.
• Probeer uw huisdier niet te aaien of weinig te aaien.
• Leg een handdoek op uw schoot voordat uw huisdier op uw schoot ligt.
• Zorg dat de plaatsen waar uw huisdier verblijft goed schoon zijn. Bijvoorbeeld een hok, kooi of mand. U mag niet zelf het verblijf schoonmaken.
• Maak ook de vloer en tapijten goed schoon. Speciale ontsmettingsmiddelen zoals dettol zijn niet nodig.

Huishouden

• Zorg dat uw huis, badkamer en wc schoon is. Doe dit niet zelf. Het is niet nodig om extra goed schoon te maken.
• Gebruik zelf geen doekjes en sponsjes.
• U kunt wel zelf strijken en de was doen.

Bloemen en tuinieren

• Vaste planten mogen blijven staan. Laat de planten door iemand anders verzorgen.
• Zet geen vazen met bloemen in huis.
• Werk niet in de tuin.

Klussen in huis

Ga in deze dip-periode niet verbouwen en boren in muren en hout. Ga ook niet naar ruimtes waar iemand aan het verbouwen is.

Bijna alle patiënten zijn moe na chemotherapie of na een stamceltransplantatie. Ook kunt u moe worden omdat u misselijk bent of te weinig eet. Thuis kunt u eerder moe worden omdat u vaak actiever bent dan in het ziekenhuis.

Adviezen

• Verdeel uw activiteiten over de dag.
• Maak een planning van momenten van activiteit en van rust
• Probeer overdag zo min mogelijk in bed of op de bank te liggen. Als u merkt dat u te moe wordt, neem dan wel rust.

U kunt een droge mond hebben na de behandeling.
Er kunnen ook kleine wondjes of blaasjes ontstaan. U merkt dat bijvoorbeeld bij het eten van kruidige gerechten.

Adviezen

• Probeer uw mond vochtig te houden.
• Drink minstens elk uur een paar slokjes water.
• Kauw suikervrije kauwgom.
• Een waterijsje kan lekker zijn, ook als u misselijk bent.

Door de behandeling kunt u misselijk worden. Soms moet u overgeven. U krijgt medicijnen om ervoor te zorgen dat u hier zo min mogelijk last van heeft. Toch krijgen sommige mensen klachten. U kunt bijvoorbeeld sneller misselijk worden als u te weinig drinkt. Ook kunt u misselijk worden als u een lege maag heeft, of vlak voor de maaltijd een zware activiteit doen.

Adviezen

U kunt verschillende adviezen proberen. Wat helpt is per persoon anders. Dat merkt u vanzelf.

• Zorg dat u tijdens de behandeling in het ziekenhuis goed drinkt. Neem minimaal 1,5 liter. Dat is 10 tot 15 glazen per dag.
• Doe geen zware activiteiten voor de maaltijd
• Gebruik 6 tot 8 kleine maaltijden per dag.
• Zorg dat de portie eten niet groter is dan bij uw eetlust past.
• Eet wat u lekker vindt.
• Eet weinig vet.
• Eet beter geen erg warm, sterk gekruid en geurig eten.
• Drink geen chocolademelk en sinaasappelsap.
• Soms is cola drinken lekker, omdat het helpt om lucht uit de maag op te boeren.
• Zuig op een ijsklontje, een waterijsje of een stukje appel of kiwi uit de ijskast.
• Probeer goed rechtop te zitten tijdens en een half uur na het eten.
• Vertrouw op uw medicijnen. Vaak kunt u toch eten. De misselijkheid kan dan juist weggaan.
• Soms lukt het niet om goed te eten. Ga niet tegen uw zin eten.

Adviezen bij overgeven

• Spoel uw mond goed met water.
• Probeer eten niet te zien en te ruiken. Als u het eten niet opeet, zet het dan meteen weg.
• Laat uw maag weer langzaam wennen aan eten. Begin bijvoorbeeld met een beschuitje en een kopje thee.
• Het is heel belangrijk dat u goed blijft drinken. Neem 10 tot 15 kopjes drinken per dag. Lukt dat niet, neem dan contact met ons op.
• Verandering van reuk en smaak
• In sommige medicijnen zitten stoffen die uw reuk en smaak tijdelijk veranderen. U vindt dan geuren en smaken die u eerst lekker vond, ineens niet meer lekker. U kunt minder zin in eten krijgen.

In sommige medicijnen zitten stoffen die uw reuk en smaak tijdelijk veranderen. U vindt dan geuren en smaken die u eerst lekker vond, ineens niet meer lekker. U kunt minder zin in eten krijgen.

Adviezen

• Probeer verschillende soorten eten uit.
• Als u de geur van warme gerechten niet fijn vindt, probeer dan eens een koude maaltijdsalade.
• Zoet eten smaakt vaak beter dan hartig eten.
• Zorg dat uw maaltijden er aantrekkelijk uitzien. U krijgt dan meer zin in eten, ook als u weinig proeft.
• Als u last heeft van een vieze of metaalachtige smaak in uw mond, neem dan een zuurtje, pepermuntje of kauwgom.

U heeft diarree als u meer dan 4 keer per dag zeer dunne poep heeft.

Adviezen

• Maak na het poepen elke keer het gebied rond de anus goed schoon met zachte gazen of doekjes. Bijvoorbeeld wegwerp babydoekjes. Gooi deze doekjes niet in de wc maar in een vuilnisbak.
• Smeer met een doekje vaseline op de huid rond de anus.
• Drink minimaal 2 liter vocht per 24 uur. Dat zijn 10 tot 15 glazen.
• Drink elke dag enkele koppen bouillon of tomaten-groentesap.
• Gebruik geen ui, prei en kool in de maaltijden.
• Eet regelmatig kleine maaltijden.