Zorg na operatie knieprothese of heupprothese : adviezen over zorg en bewegen

Een operatiewond is meestal na 48 uur dicht. Soms komt er nog bloed of geel vocht uit de wond. De huid rondom de wond kan blauw of paars worden met soms een zwelling. Dit is normaal. Meestal is de wond na ongeveer 6 weken helemaal genezen.

• U mag de pleister op uw wond 1 week na de operatie verwijderen. U mag een nieuwe pleister op de wond plakken. Dit hoeft niet.
• Gebruik na het douchen of wassen een schone handdoek. Dep de wond droog met een andere schone handdoek.
• U mag na 6 weken weer in bad en zwemmen als de wond helemaal genezen is.
• U mag na 6 weken crème of bodylotion op het litteken als de wond helemaal genezen is.
• Probeer het litteken van de wond de eerste 4 maanden uit de zon te houden.

Na de operatie knieprothese kunnen de knie en enkel dik en blauw of paars worden. De knie kan iets warmer aanvoelen. Dit is normaal. Het verdwijnt na enkele weken.
Na de operatie heupprothese kan uw hele been dik en blauw worden. Uw heup kan ook iets warmer aanvoelen. Dit is normaal. Het verdwijnt na enkele weken.
Ongeveer 5 dagen na de operatie is de zwelling meestal het ergst. Dit is normaal.
Regelmatig lopen helpt om de zwelling minder te maken.
Leg uw geopereerde been hoog als u zit of ligt. Uw knie moet hoger liggen dan uw heup. Uw enkel moet hoger liggen dan uw knie. Hierdoor wordt de zwelling minder.
Een koud kompres kan de zwelling doen verminderen.  

Meestal wordt de pijn na 2 tot 4 weken minder. U krijgt medicijnen tegen de pijn.
U heeft steeds minder medicijnen nodig tegen de pijn. U ontvangt instructies over het minderen van de medicijnen.

De wond en knieprothese of heupprothese kunnen de eerste 3 tot 6 maanden na de operatie pijnlijk zijn. Na het plaatsen van een heupprothese zal de pijn iets sneller afnemen dan na het plaatsen van een knieprothese. Meestal is dit al na 3 tot 4 maanden.

De eerste stappen nadat u heeft geslapen kunnen soms pijnlijk zijn. Dat is normaal. De pijn wordt steeds minder.
Wat u zelf kunt doen om u prettiger te voelen:

• afleiding en ontspanning zoeken
• in een andere houding gaan zitten of liggen, bijvoorbeeld ondersteunt door kussens  
• een koud kompres op uw knie leggen of warme kruik om uw spieren te ontspannen
• uw knie masseren of laten masseren

Als u weer thuis bent is uw knie of heup meestal voldoende hersteld voor de meeste dagelijkse activiteiten. Actief blijven en doorgaan met oefenen is de snelste manier om helemaal te herstellen. Let op dat u het rustig opbouwt. Als u vragen heeft, stel deze dan aan een van uw zorgverleners.

Zorg dat u uw knie of heup niet te veel belast. De volgende tips kunnen u hierbij helpen:

• Slapen na operatie knieprothese: slaap de eerste nachten zoveel mogelijk op uw rug. Leg geen kussen onder uw knie. Het is belangrijk dat uw knie zoveel mogelijk gestrekt ligt.
• Slapen na operatie heupprothese: u kunt slapen in de houding waarin u het meest prettig ligt. Als u graag op uw zij slaapt, kunt u lekker liggen met een stevig kussen tussen de benen.
• In bad stappen en uit bad stappen na de operatie heupprothese kan vanaf 6 weken na de operatie.
• Gebruik een hoge kruk of stoel als u lang moet staan. Bijvoorbeeld bij afwassen, strijken, koken.
• Probeer staan en lopen met zitten af te wisselen. De spieren wennen zo aan het belasten. Ook voorkomt dit dat de prothese lang wordt belast.
• Zorg dat u uw handen dichtbij uw lichaam gebruikt. Als u ver moet reiken, verliest u eerder uw evenwicht.
• Plan uw activiteiten per dag. Stel prioriteiten en wissel zware en lichte taken af. Laat voldoende ruimte voor pauzes.
• Zorg dat de spullen die u regelmatig nodig heeft op een goede hoogte staan. De goede hoogte betekent tussen uw schouder en uw heup.
• Zet eerst uw spullen klaar voordat u iets gaat doen. Bijvoorbeeld bij koken.
• Ga zitten als u zich aankleedt. Gebruik eventueel een hulpmiddel.
• Wilt u bukken? Plaats het geopereerde been naar achter of opzij en steun met een hand op een tafel of stoel.
• Probeer na de operatie knieprothese bij alle handelingen uw knie geleidelijk aan verder te buigen.
• U heeft na de operatie hulp nodig bij zwaardere werkzaamheden. Bijvoorbeeld bij stofzuigen, bed verschonen en ramen zemen.
• U kunt gebruikmaken van hulp en hulpmiddelen om het bewegen makkelijker te maken. Lees meer op de webpagina Hulp en hulpmiddelen na een knieprothese of heupprothese.
• Draag stevige schoenen met een brede hak. Draag de eerste 3 maanden liever geen hoge hakken en slippers.
• Probeer voldoende en gezond te eten en te drinken. Dit is belangrijk voor uw herstel. Probeer ook goed te eten als u geen eetlust heeft.
• Soms kunt u na een operatie moeilijk poepen. Dit heet obstipatie. De oorzaak van obstipatie kan zijn dat u minder beweegt. Ook veranderingen in uw leefritme, de medicijnen en andere voeding kunnen obstipatie veroorzaken. Obstipatie kan worden behandeld met medicijnen. Bespreek het zo snel mogelijk met de zorgverlener.
• U kunt weer seks hebben zodra u daar behoefte aan heeft. Waarschijnlijk zijn bepaalde houdingen prettiger dan andere. Ontdek samen met uw partner wat prettig en mogelijk is.

• U mag weer fietsen en autorijden als u voldoende controle over uw been heeft. Dit is meestal na 6 weken. Overleg dit altijd met uw fysiotherapeut.
  U bent zelf verantwoordelijk voor de beslissing om te fietsen of autorijden na uw operatie.
• Oefen het fietsen eerst op een hometrainer. Meestal kan dit als de hechtingen zijn verwijderd en de wond dicht is. Overleg dit altijd met uw fysiotherapeut.
• Houd er rekening mee dat u niet aan het verkeer mag deelnemen als u medicijnen gebruikt met een gele sticker.
• Zet de autostoel zoveel mogelijk naar achteren. U kunt dan makkelijk instappen.
• U kunt prettiger instappen en uitstappen als u een plastic vuilniszak op de zitting legt. U kunt dan makkelijk draaien.
• Het is handig als u hoger zit. U kunt een stevig kussen op de zitting leggen.

6 weken na de operatie mag u weer reizen met het vliegtuig.
Bij de douane kunnen de metaaldetectoren reageren door uw metalen prothese. Meld dit bij de douane.
Ga af en toe lopen als een vliegreis langer dan 2 uur duurt.

• De meeste mensen kunnen weer werken na de operatie.
• Werken kan meestal weer na 6 tot 12 weken. Dit is afhankelijk van de operatie die u heeft gehad, het werk dat u doet en hoe uw herstel gaat.
• Werk waarbij u moet knielen of kruipen is meestal niet mogelijk.

Bel meteen de afdeling Orthopedie als u 1 of meer van deze klachten heeft:

• U heeft meer dan 38,5 graden koorts.
• U wond is rood, gezwollen en is warm. Soms komt er pus uit de wond.
• Uw wond is plotseling rood en voelt warm. Uw onderbeen glanst en u heeft pijn in uw kuit.
• Uw wond gaat plotseling open en er lekt steeds meer vocht uit de wond.
• De pijn in uw onderbeen wordt steeds erger.
• U kunt uw knie niet goed buigen na de operatie voor het plaatsen van een knieprothese. U moet de knie altijd in een hoek van 90 graden kunnen buigen. Een hoek van 90 graden is een haakse hoek.