Ziekenhuizen en verloskundigen slaan handen ineen voor geboortezorg

Bevallen in een ziekenhuis naar keuze is al jaren lastig in de regio Amsterdam-Amstelland. Er bestaat al langere tijd een tekort aan zorgmedewerkers, vooral gespecialiseerd verpleegkundigen. Een van de oorzaken is dat wonen in Amsterdam te duur is voor zorgpersoneel. Veel zorgpersoneel vertrekt naar ziekenhuizen buiten de regio. De gevolgen hiervan worden steeds zichtbaarder. 

Dagelijkse coördinatie en verdeling 

Om iedereen passende zorg te kunnen bieden tijdens de zomermaanden, start deze maand een dagelijks overleg tussen de eerstelijns verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen en verpleegkundigen van de ziekenhuizen OLVG, Amsterdam UMC, BovenIJ, en Amstelland. Met hulp van een dashboard wordt voor de komende 24 uur de (mogelijke) vraag naar beval- en neonatologiezorg in kaart gebracht. Daarbij wordt ook gekeken naar de capaciteit in de ziekenhuizen en bij de eerstelijns verloskundigen. Op basis daarvan wordt de zorg verdeeld. Doel is om de benodigde ziekenhuiszorg zoveel mogelijk onder te brengen binnen de regio en op plekken waar de zwangere of moeder en baby al bekend mee zijn. Dit heeft geen invloed op de mogelijkheid voor een thuisbevalling.

Uitwijken naar ziekenhuizen buiten Amsterdam 

Wanneer er onvoldoende medewerkers beschikbaar zijn voor de vraag naar ziekenhuiszorg, worden ziekenhuizen buiten Amsterdam betrokken. Bevallingen en/of zorg voor moeder en kind moeten dan uitwijken naar ziekenhuizen buiten Amsterdam, zoals Zaandam, Haarlem, Almere, Alkmaar, Hilversum, Hoorn en Beverwijk. Ook kan het voorkomen dat een geplande inleiding wordt verplaatst naar een latere datum. En om ruimte te maken voor nieuwe bevallingen, kunnen vrouwen worden verzocht om sneller naar huis te gaan. Uiteraard pas zodra dit medisch verantwoord is. 

‘Onze medewerkers werken al tijden heel hard voor de beste geboortezorg. Een kind krijgen is een levensgebeurtenis en daar met goede zorg een bijdrage aan kunnen leveren is prachtig. De wens van de zwangere vrouw of ouders van het kind is daarin ontzettend belangrijk. Door de toenemende drukte zien we dat we de wens voor bijvoorbeeld het voorkeursziekenhuis niet altijd kunnen inwilligen. Geen leuke boodschap om te krijgen en ook niet om te geven. Soms wel noodzakelijk voor goede en veilige zorg voor moeder en kind. Dit extra overleg is een goede stap. Extra personeel blijft voor komende periode wel bittere noodzaak’, aldus Celine Radder, gynaecoloog en unitleider bij OLVG.  

‘Er is altijd een passende plek’

‘Als een vrouw niet thuis maar poliklinisch (in het ziekenhuis) wil bevallen of medische ondersteuning nodig heeft, zoeken wij een passende plek voor haar in een ziekenhuis’, aldus Antje-Martje Bakker, directeur Eerstelijns Verloskundigen Amsterdam-Amstelland (EVAA). ‘Deze belronde duurt langer dan vroeger. We merken dat dit vrouwen onnodig zenuwachtig maakt en dat zij hierdoor soms eerder naar het ziekenhuis willen. Deze stress is niet nodig: er is altijd een passende plek. Door dagelijkse coördinatie en een platform om inzage te krijgen in ziekenhuislocaties waar plek is, hopen we dat de tijd die nodig is om te bellen naar ziekenhuizen korter wordt. Deze tijd besteden wij liever aan onze cliënten.’

Samen voor goede en veilige bevalzorg in de stad

In de afgelopen 1,5 jaar werkten verloskundigen en zorginstellingen al intensief samen om oplossingen te vinden voor de toenemende tekorten en druk. Het opleiden en aantrekken van zorgpersoneel, met name gespecialiseerd verpleegkundigen, heeft de hoogste prioriteit. Voorlopig blijft echter de vraag naar zorg hoger dan de beschikbare medewerkers. Oplossingen moeten dus ook worden gezocht in innovatie, digitalisering en zorgdifferentiatie. Er zijn al lessen getrokken uit de COVID-periode: duidelijk is geworden dat bepaalde zorg thuis kan plaatsvinden. Het succesvol gebruik van een ballonkatheter en fototherapie warmtelamp voor pasgeborenen zijn twee voorbeelden.

Zuinig op onze medewerkers  

‘Naast het belang voor onze patiënten, is het welzijn van onze medewerkers ook heel belangrijk. Zij zetten zich dagelijks met hart en ziel in voor aanstaande ouders en kinderen. Uit passie verschuiven ze hun eigen grenzen. Er worden extra diensten gedraaid, er wordt geschoven met vrije dagen etc. Goede zorg mag niet ten koste gaan van zorgpersoneel. Daar zijn ze ons te dierbaar en kostbaar voor. Het is dus zoeken naar een balans tussen goede zorg voor de stad en zuinig zijn op onze mensen’, aldus Malika Chegary, kinderarts en unitleider bij OLVG.