Ziekenhuispsychiater Birit Broekman: ‘beter resultaat voor patiënt als lichamelijke en mentale klachten samen worden aangepakt’

Birit Broekman spreekt vandaag haar oratie uit als bijzonder hoogleraar ziekenhuispsychiatrie.

Complex

Het verband tussen lichamelijke en mentale stoornissen is complex. Diverse systemen in ons lichaam, zoals het stresssysteem en geslachtshormonen, hebben gelijktijdig invloed op zowel fysieke als mentale processen.

Vrouwen twee keer zo vaak getroffen door depressie

Opvallend is dat vrouwen twee keer zo vaak worden getroffen worden door depressie in vergelijking met mannen. En dat risico neemt nog verder toe rond de zwangerschap en de menopauze.

Zo heeft de mentale gezondheid van de moeder tijdens en kort na de zwangerschap invloed op de ontwikkeling van de hersenen van het kind, vooral in de gebieden die van belang zijn voor het verwerken van stress. Al vroeg in het leven kan een kwetsbaarheid voor stress gerelateerde stoornissen zich ontwikkelen. Vrouwen die deze kwetsbaarheid al in een vroeg leven ontwikkelen worden vaak zelf ook weer zwanger. De geschiedenis herhaalt zich en de stoornissen worden zo doorgegeven. 'Het goede nieuws is dat voor deze stoornissen preventieve maatregelen kunnen helpen. Het liefst voor de zwangerschap om zo waar nodig preventieve maatregelen te nemen'.

Psychiater en gynaecoloog samen voor de patiënt

Voor de juiste behandeling voor patiënten pleit Broekman voor geïntegreerde behandelingen. Bij deze behandelingen worden lichamelijke en psychische klachten tegelijkertijd aangepakt. De psychiater en de gynaecoloog zijn er samen voor de patiënt. 'Ik ben ervan overtuigd dat we op deze manier beter resultaat kunnen bereiken voor patiënten die zowel lichamelijke als mentale klachten ervaren. Het aanbod van geïntegreerde zorg staat echter nog in de kinderschoenen'.

Voorbeelden in OLVG

In OLVG zijn er poliklinieken waarbij de psychiater en de gynaecoloog nauw samenwerken: de POP-poli en MOPP-poli. De POP-poli is er voor mensen die psychiatrische problemen hebben (gehad) en zwanger zijn of zwanger willen worden, POP staat voor Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie, waarbij de psychiater samen met een kinderarts en verloskundige of gynaecoloog de patiënt ziet.

Een andere geïntegreerde polikliniek in OLVG is de MOPP-poli. MOPP staat voor Multidisciplinaire Overgangs Problematiek Poli. Op de MOPP-poli ziet Broekman als psychiater samen met gynaecoloog Dorenda van Dijken mensen die zowel ernstige overgangsklachten als psychiatrische problemen hebben waarbij behandeling van de huisarts geen effect heeft. 'Voor deze patiënten kunnen naast leefstijlinterventies, waaronder slaapinterventies, antidepressiva in combinatie met hormonen een uitkomst bieden. Tegelijkertijd. Zo kunnen we beter resultaat bieden in de behandeling van klachten'.

Verder onderzoek naar behandelingen

Aan de MOPP-poli is onderzoek gekoppeld om de uitkomsten van deze behandelingen te monitoren. Met endocrinoloog Peter Bisschop en slaapexpert Eus van Someren, beiden verbonden aan Amsterdam UMC, en Dorenda van Dijken, gynaecoloog in het OLVG, start Broekman een onderzoek naar geïntegreerde behandeling tijdens de overgang. Maar liefst 80 procent van de vrouwen ervaart overgangsverschijnselen als opvliegers, gewrichtsklachten, slechte slaap en depressieve klachten. Dit heeft een grote impact op gezondheid en werk van deze vrouwen.