Inloggen met DigiD
U kunt eenvoudig inloggen in MijnOLVG met DigiD. U kunt de MijnOLVG-app downloaden in de App Store of Google Play Store.
Zorgpad
Prostaatkanker : stap voor stap onderzoek en behandeling
: kenmerken van dit zorgpad
Persoonlijk behandelplan
Een team van verschillende specialisten geeft u advies voor een persoonlijk behandelplan.
Vaste contactpersoon
U heeft in elke fase van uw behandeling een vaste contactpersoon.
Samenwerking met andere ziekenhuizen
Voor de behandeling van prostaatkanker werken we intensief samen met andere ziekenhuizen zoals het Antoni van Leeuwenhoek en Amsterdam UMC.
Over prostaatkanker
Prostaatkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij oudere mannen. Er zijn 2 soorten prostaatkanker:
- Een soort die langzaam groeit en meestal geen ernstige klachten zal veroorzaken.
- Er is ook een levensbedreigende soort. Deze komt minder vaak voor.
De prostaat is een klier in de onderbuik. Deze ligt onder de blaas. De prostaat zorgt voor het vocht bij de zaadcellen, die dankzij dat vocht levend blijven. De prostaat is vooral van belang voor de vruchtbaarheid.
Zo ontstaat prostaatkanker
Uw lichaam maakt steeds nieuwe cellen aan, hierdoor kan uw lichaam groeien. Soms gaat er bij het maken van nieuwe cellen iets mis. Er kan dan een kwaadaardig afwijking ontstaan: een tumor.
Door prostaatkanker kunt u afwijkingen in uw prostaat krijgen. Soms merkt u dat er iets verandert in het plassen, maar de meeste mannen hebben geen klachten bij prostaatkanker.
Veel mannen ervaren geen klachten van prostaatkanker.
Als u zo’n verandering merkt bij uzelf, is het belangrijk om naar de huisarts te gaan. Als het nodig is, kan de huisarts u doorverwijzen naar het ziekenhuis.
Meestal komt het aan het licht doordat er bloed geprikt wordt. Er wordt dan gekeken naar een stofje dat PSA heet. Onderzoek naar prostaatkanker heeft voordelen en nadelen. Lees er meer over in de Keuzehulp van Thuisarts.
Over het zorgpad prostaatkanker
Het zorgpad prostaatkanker bestaat uit verschillende stappen. U doorloopt deze stappen als u voor prostaatkanker moet worden behandeld. Tijdens het zorgpad prostaatkanker krijgt u te maken met artsen en verpleegkundigen van verschillende specialismen. Deze artsen en verpleegkundigen werken samen en overleggen met elkaar wat voor u de beste behandeling is.
Voor uw onderzoeken of behandelingen moet u naar verschillende afdelingen in OLVG. U kunt afspraken hebben in OLVG, locatie Oost en OLVG, locatie West. Als u bestraling krijgt, wordt u doorverwezen naar een ziekenhuis met een bestralingsafdeling, zoals het Amsterdam UMC.
Het zorgpad prostaatkanker is voor elke patiënt anders. Uw arts of verpleegkundig specialist bespreekt met u welke onderzoeken en behandelingen mogelijk zijn. Samen beslist u over uw behandeling.
We proberen u zo goed mogelijk te informeren over alle stappen in het zorgpad prostaatkanker.
Nuttige websites
Stap 1
Klachten
Prostaatkanker geeft meestal geen klachten, of pas in een heel laat stadium. 1 op de 10 mannen met prostaatkanker krijgt klachten door de kanker. Bijvoorbeeld:
- Pijn in de botten in de rug of heup door uitzaaiingen van de prostaatkanker
- Minder zin om te eten.
- Een ziek gevoel.
Problemen met plassen komen bijna nooit voor.
Uw huisarts kan onderzoeken of u mogelijk prostaatkanker heeft. Dit kan op 2 manieren:
- Een PSA-test: Dit is een bloedonderzoek. PSA is een stof die door de prostaat wordt gemaakt. PSA zit in kleine hoeveelheden in bloed. Meer PSA in het bloed kan komen door prostaatkanker.
- Een onderzoek via de anus. Hierbij voelt de huisarts met een vinger hoe de prostaat aanvoelt. Is de prostaat knobbelig en hard, dan is meestal verder onderzoek nodig door een uroloog.
Uw huisarts bespreekt met u of het nodig is om u te verwijzen naar het ziekenhuis.
Verder lezen
Stap 2
Afspraak polikliniek
Polikliniek Urologie
Locatie
OLVG, locatie Oost, Oosterpark 9
Oost, P3
Openingstijden
ma t/m vrij: 8.30-12.00 uur 13.00-16.00 uur
Contact
Telefonisch bereikbaar
ma t/m vrij 8.15 - 16.15 uur
Polikliniek Urologie
Locatie
OLVG, locatie West, Jan Tooropstraat 164
West, route 16
Openingstijden
ma t/m vrij: 8.30-12.00 uur 13.00-16.00 uur
Contact
Telefonisch bereikbaar
ma t/m vrij 8.15 - 16.15 uur
Verder lezen
Stap 3
Onderzoek en diagnose
Tijdens de eerste afspraak bespreekt de uroloog met u of er onderzoeken nodig zijn om te controleren of u prostaatkanker heeft. Dit kunnen verschillende onderzoeken zijn:
- Onderzoek waarbij de arts uw prostaat kan bekijken. Dit is een echografie van de prostaat.
- Onderzoek om nog beter afwijkingen in de prostaat in beeld te brengen. Dit is een MRI.
- Stukjes weefsel uit de prostaat halen voor onderzoek. Dit is een perineale biopsie van de prostaat.
- Onderzoek naar uitzaaiingen in de rest van het lichaam, bijvoorbeeld in de botten of in de lymfeklieren. Dit is een PET/CT-scan F-18 PSMA.
De uitslag
Als de uitslagen van onderzoek bekend zijn, bespreken artsen en verpleegkundigen van verschillende specialismen de uitslagen van uw onderzoeken. Dit heet een multidisciplinair overleg.
Multidisciplinair oncologisch overleg
Een team van artsen en verpleegkundigen behandelt u in OLVG. Dit behandelteam bestaat uit artsen en verpleegkundigen van verschillende specialismen of disciplines. Daarom heet dit ook wel een multidisciplinair team. MDO is de afkorting voor multidisciplinair overleg. De artsen van OLVG werken samen met artsen van het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis en het Amsterdam UMC. Het team bestaat uit:
- urologen
- radiologen
- verpleegkundig specialisten
- pathologen
- nucleaire geneeskundigen
- radiotherapeuten
- gespecialiseerd verpleegkundigen
Tijdens het MDO bespreekt het team de uitslagen van de onderzoeken die bij u zijn gedaan. Het team kan adviseren wat voor u de beste behandeling is. Het team kijkt ook naar uw persoonlijke omstandigheden, zoals uw conditie. Uw uroloog of verpleegkundig specialist vertelt u wat er mogelijk is. Samen beslist u over uw behandelplan.
Registratie van kanker
Om kanker te kunnen bestrijden, willen we er alles over weten. Artsen en onderzoekers hebben daarom zoveel mogelijk gegevens nodig over patiënten met kanker. Het Integraal Kankercentrum Nederland verzamelt de gegevens van alle patiënten met kanker in Nederland.
Verder lezen
Stap 4
Behandeling
Er zijn verschillende manieren om prostaatkanker te behandelen. De keuze hangt af van de soort kankercellen en hoe snel deze kankercellen groeien. De keuze hangt ook af van de plaats van de prostaatkanker en of er uitzaaiingen zijn.
Uw uroloog of verpleegkundig specialist vertelt u wat er mogelijk is. Samen beslist u over uw behandelplan.
Mogelijke behandelingen bij prostaatkanker die alleen in de prostaat zit:
- Elke 3 maanden controle van het bloed en 1 keer per jaar een mri. Soms onderzoekt de uroloog opnieuw stukjes prostaatweefsel.
- Operatie om de prostaat te verwijderen: radicale prostatectomie.
- bestraling van buitenaf op de prostaat, vaak in combinatie met hormoonbehandeling
- bestraling van de prostaat van binnenuit
Soms groeit prostaatkanker door de prostaat heen, zonder uitzaaiingen naar andere organen. Mogelijke behandelingen bij doorgegroeide prostaatkanker:
- Bestraling van buitenaf op de prostaat in combinatie met hormoonbehandeling.
- Of een operatie om de prostaat te verwijderen.
Mogelijke behandelingen bij uitgezaaide prostaatkanker:
- Behandelingen die de groei van de prostaatkanker remmen.
- Behandelingen die klachten verminderen.
Verwijderen prostaat
Om prostaatkanker te behandelen moet soms de prostaat verwijderd worden. Het verwijderen van de prostaat gebeurt tijdens een operatie in het AVL of in het AUMC, locatie VUmc. Bij de operatie verwijdert de arts met een operatierobot de hele prostaat en een deel van de plasbuis. De arts maakt de blaas aan de plasbuis vast. Daarna krijgt u een katheter.
Bestraling
Als u bestraling of radiotherapie krijgt, gaat u voor deze behandeling naar een ander ziekenhuis. Het is niet mogelijk om radiotherapie in OLVG te krijgen. Meestal verwijzen wij naar het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis of het Amsterdam UMC, maar u mag ook naar een ander ziekenhuis dat uw voorkeur heeft.
Tijdens de radiotherapie blijft uw casemanager uw vast aanspreekpunt. Vragen over radiotherapie kunt u het beste stellen bij het ziekenhuis waar u de radiotherapie krijgt.
Verder lezen
Stap 5
Leven met of na kanker
Invloed op uw leven
Kanker en de behandeling van kanker kan veel invloed hebben op uw dagelijks leven. U kunt moe zijn, psychische klachten krijgen of uw uiterlijke verandert. Misschien heeft u vragen over bewegen of sporten of over gezond en lekker eten. Ook kan kanker invloed hebben op uw relatie en op uw gezin.
Er zijn vele organisaties en websites die informatie en hulp bieden tijdens en na uw behandeling met kanker. U kunt in OLVG hulp krijgen, maar er zijn ook plekken buiten OLVG waar u hulp en informatie kunt krijgen. U kunt de mogelijkheden met uw casemanager bespreken.
Huisbezoek oncologie
Een van de mogelijkheden is het huisbezoek oncologie. Een gespecialiseerd wijkverpleegkundige voor mensen met kanker komt dan bij u thuis. Dit kan in elke fase van uw ziekte. U bespreekt samen hoe vaak en wanneer de wijkverpleegkundige komt. Tijdens het huisbezoek kunt u van alles bespreken. De wijkverpleegkundige kan advies geven en helpt u met praktische oplossingen. Er zijn verschillende thuiszorgorganisaties die een huisbezoek oncologie aanbieden.
U kunt de mogelijkheden met uw casemanager of andere zorgverlener bespreken.
OLVG magazine over Leven & Kanker
In samenwerking met Stichting Ook ontwikkelde OLVG een magazine voor oncologie patiënten en hun naasten. In het magazine vind je een greep uit het aanbod van ondersteunende zorg die we binnen OLVG verzorgen, maar laten we ook zien wat onze partners van buiten het ziekenhuis bieden om patiënten te ondersteunen tijdens en na de behandeling. Ook staan er ervaringen in van patiënten die te maken krijgen met kanker.
Gekoppelde patiënteninformatie
Verder lezen
Stap 6
Nacontrole en nazorg
Over nacontrole bij prostaatkanker
Na een behandeling voor prostaatkanker kan prostaatkanker soms terugkomen. De eerste 2 jaar na het einde van de behandeling is kans dat de prostaatkanker terugkomt het grootst. Daarom heeft u na uw behandeling regelmatig een nacontrole. Eerst zal dat elke 3 maanden zijn, later kan dat minder vaak. Voor elke controle laat u het PSA in uw bloed bepalen bij Bloedafname.
Bij uitgezaaide prostaatkanker is het soms nodig een extra onderzoek bij Radiologie te laten doen. Meer informatie over de nacontrole bij uitgezaaide prostaatkanker staat bij Thuisarts.
U kunt kiezen of u een afspraak op de polikliniek of een afspraak via de telefoon wilt.
Bespreken van uw klachten
U kunt na uw behandeling klachten krijgen. De klachten kunnen lichamelijk zijn zoals vermoeidheid of een stijve schouder. Maar de klachten kunnen ook psychisch zijn zoals somberheid of angst.
Tijdens de nacontrole kunt u deze klachten bespreken met uw arts of verpleegkundig specialist. Uw arts of verpleegkundig specialist kan u advies en tips geven hoe u het beste met de klachten om kunt gaan. Als het nodig is kan uw arts of verpleegkundig specialist u doorverwijzen naar een andere zorgverlener zoals een fysiotherapeut of een psycholoog.
Als u zich zorgen maakt omdat u klachten heeft tussen de controles in, kunt u altijd contact opnemen met uw huisarts. Als het nodig is, kan uw huisarts u doorverwijzen naar OLVG.
Angst voor terugkeer of uitzaaiingen
Het komt vaak voor dat iemand die prostaatkanker heeft gehad, na de behandeling bang is dat de ziekte terugkomt. De controles kunnen spannend zijn. U kunt uw zorgen met uw arts of verpleegkundig specialist bespreken. U kunt bijvoorbeeld afspreken om meer afspraken te krijgen via de telefoon als u dat fijner vindt.
