Obstipatie bij een kind : verstopte darmen

Verstopping

Wat is verstopping?

Bij verstopping lukt het niet goed om te poepen. Uw kind poept minder dan 3 keer per week. De poep blijft te lang in de dikke darm en wordt daardoor hard en droog. Soms zijn het losse keutels.

Een ander woord voor verstopping is obstipatie.

Welke klachten heeft een kind bij verstopping?

Verstopping kan verschillende klachten geven:

• Sommige kinderen krijgen buikpijn, omdat er veel poep blijft zitten in de dikke darm. Uw kind kan krampen in de buik hebben.
• Soms lekt er wat dunne poep naar buiten langs de harde poep. Dat komt in de luier of onderbroek van uw kind.
• Er kan in 1 keer heel veel poep komen.
• Soms ontstaan scheurtjes in de anus (poepgat) door de harde poep. Dit kan pijn doen.
• Sommige kinderen kunnen de plas niet goed ophouden. Zij kunnen ook blaasontsteking krijgen. We weten niet precies waarom dat gebeurt.

Verstopping kan de ene dag erger zijn dan de andere. Soms gaat het poepen weer een tijdje normaal.

Hoe ontstaat verstopping bij een kind?

Verstopping kan komen:

• als uw baby eerst borstvoeding kreeg en nu flesvoeding
• als u te veel poeder of te weinig water in de flesvoeding doet

Verstopping kan komen door:

• te weinig vezels eten
• te weinig drinken
• te weinig bewegen
• niet de tijd nemen om rustig op de wc te zitten
• te druk zijn om naar de wc te gaan
• lang poep ophouden, bijvoorbeeld in een vreemde omgeving of op school, of omdat het pijn doet
• spanning en stress

Uw kind houdt de poep niet expres op en poept ook niet expres in zijn of haar broek.

Er is bijna nooit een ziekte waardoor het poepen moeilijk gaat bij uw kind.

Wat kunt u zelf doen bij een kind met verstopping?

• Bij flesvoeding:
  • Gebruik 1 maatlepel melkpoeder per 30 milliliter water. Zorg dat de lepel vol is maar het poeder er niet bovenuit komt (afgestreken).
  • Doe geen extra water, slaolie of maïsolie in de flesvoeding. 
• Zorg ervoor dat uw kind genoeg drinkt. Vanaf ongeveer 1 jaar heeft uw kind elke dag 1 tot 1,5 liter nodig.
• Als uw kind 2 jaar of ouder is, is het belangrijk dat er genoeg vezels in de voeding zitten. Vezels houden vocht vast in de darmen. Daardoor wordt de poep zachter en werken de darmen beter.
  Vezels zitten vooral in: volkoren brood, roggebrood, aardappelen, volkoren pasta, zilvervliesrijst, bonen, erwten, linzen, groenten (ook rauwe groenten), fruit, zaden en noten.
  Vezels zitten ook in volkoren biscuit, muesli(repen), rijstwafels en popcorn.
• Kinderen moeten minstens 1 uur per dag flink bewegen. Bijvoorbeeld buitenspelen, fietsen, zwemmen of sporten.
• Vertel uw kind dat het meteen naar de wc moet gaan als hij of zij moet poepen.
• Het kan helpen een poepdagboek bij te houden. Per dag schrijft u op of uw kind heeft gepoept, en zo ja wanneer. Schrijf op hoe de poep er uitzag en of uw kind (buik)pijn had. Bespreek het ingevulde dagboek met uw huisarts. Zo kan de huisarts zien hoe het poepen gaat.

Poeptraining

Als uw kind al naar de wc gaat, kan poeptraining helpen. U oefent met uw kind om regelmatig naar de wc te gaan. U kunt dit zelf proberen of uw huisarts kan u hier bij helpen.

• Spreek met uw kind af dat hij of zij 3 keer per dag 5 minuten op de wc gaat zitten. Ook als hij of zij niet moet poepen. Bijvoorbeeld na het ontbijt, na de lunch (of na school) en na het avondeten.
• Neem de tijd om bij uw kind te zijn. Ga erbij zitten en zorg dat uw kind zich veilig voelt, zodat hij of zij niet wil ‘wegvluchten’. Laat merken dat u geen haast heeft.
• Zorg dat uw kind ontspannen kan zitten en niet in de wc-pot hangt. Een kinderbril en een voetenbankje kunnen helpen. Grotere kinderen moeten beide voeten stevig op de vloer zetten.
• Vraag uw kind om een paar keer te persen.
• Als het poepen lukt, dan beloont u uw kind. Zeg bijvoorbeeld dat hij of zij het goed heeft gedaan. Of geef een sticker.
• Lukt het niet, laat uw kind dan even ontspannen. U kunt bijvoorbeeld een kort verhaaltje voorlezen. Vraag uw kind dan nog een paar keer te persen. Lukt het niet? Probeer het dan weer na de volgende maaltijd.
• Schrijf in een poepdagboek hoe vaak u de poeptraining doet. Het poepdagboek helpt om te controleren of de adviezen en de poeptraining helpen. Bespreek het ingevulde dagboek met uw huisarts.
• Bekijk ook het filmpje over poeptraining.

Medicijnen bij een kind met verstopping

Meestal heeft uw kind geen medicijnen nodig tegen verstopping.

Wordt de verstopping niet minder met de adviezen? Bespreek het dan met uw huisarts. Uw kind kan dan een medicijn krijgen: een laxeermiddel. Laxeermiddelen zorgen ervoor dat de poep zachter wordt. En dat de darmen beter werken. Zo gaat het poepen makkelijker.

• Is uw kind jonger dan 1 jaar, dan krijgt hij of zij lactulose.
• Is uw kind 1 jaar of ouder, dan krijgt hij of zij lactulose of macrogol.
• Lactulose is er als stroop en als poeder. Macrogol is er als poeder.
• Geef uw kind de medicijnen zoals de arts u heeft uitgelegd. Bijvoorbeeld 1 keer per dag bij het ontbijt.
• De poep wordt dunner en komt sneller. Als uw kind niet gewend is om meteen naar de wc te gaan, kan hij of zij daardoor wel eens in de broek poepen. Stop dan niet met de medicijnen. Uw kind leert om sneller naar de wc te gaan als hij of zij moet poepen.
• U spreekt met uw huisarts af hoe lang u het medicijn geeft. En wanneer u weer naar uw huisarts gaat. U bespreekt dan samen hoe het gaat.
• De behandeling van verstopping duurt vaak 2 tot 3 maanden. Soms duurt het langer, bijvoorbeeld een half jaar of een jaar. U hoeft niet bang te zijn dat de darmen ‘lui’ worden van de medicijnen.

Als uw kind ernstige verstopping heeft, krijgt uw kind er soms een medicijn bij:

• Uw kind kan bisacodyl krijgen. Dat is een medicijn dat de darmen extra prikkelt. Het is een zetpil. Een zetpil doet u in de anus van uw kind. Na een kwartier tot een uur komt de poep eruit.
• Soms is een klysma nodig. Een klysma is een kleine tube waarmee u een vloeistof in de anus van uw kind doet. De vloeistof maakt de harde poep zacht en werkt als een soort glijmiddel. Na een klysma moet uw kind meestal snel poepen.

• Soms doet een scheurtje bij de anus veel pijn bij het poepen. Dan kunt u een zalf op de anus smeren die de pijn verdooft. Bijvoorbeeld zalf met lidocaïne. Poepen doet dan minder of geen pijn meer.

Er is geen bewijs dat pro-biotica helpen tegen verstopping.

Op apotheek.nl vindt u uitleg over medicijnen gebruiken, bijvoorbeeld hoe u een zetpil of klysma inbrengt.

Hoe gaat het verder met verstopping bij een kind?

Bij de meeste kinderen gaat verstopping over met poeptraining en de andere adviezen.

Genoeg vezels eten, drinken en bewegen blijven belangrijk om te voorkomen dat uw kind weer verstopping krijgt.

Als uw kind medicijnen gebruikt, mag hij of zij daar niet ineens mee stoppen. De darmen moeten langzaam weer wennen aan poepen zonder medicijnen. U geeft uw kind daarom steeds een beetje minder medicijnen totdat u helemaal stopt. Bespreek met uw huisarts hoe u dit moet doen.

Krijgt uw kind weer verstopping? Maak dan weer een afspraak met uw huisarts.

Wanneer bel ik de huisarts bij verstopping bij mijn kind?

Bel uw huisarts als uw kind last heeft van verstopping en 1 of meer van deze klachten:

• buikpijn
• een vol of misselijk gevoel
• overgeven
• pijn bij het poepen
• bloedverlies uit de anus
• ziek voelen
• koorts
• weinig trek of geen trek in eten en drinken
• afvallen

Bel ook uw huisarts als u 2 weken de adviezen heeft geprobeerd, maar de klachten van uw kind worden niet minder.

Meer informatie over verstopping bij kinderen

Kijk voor meer informatie over verstopping en adviezen bij het Voedingscentrum.

Wij hebben de informatie over obstipatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over verstopping.