Kijkoperatie van de buik : laparoscopie

Wat is een kijkoperatie in de buik?

Bij een kijkoperatie opereert de arts u via kleine sneetjes in uw buik. Door die sneetjes brengt de arts slangetjes in uw buik. Aan 1 slangetje zit een kleine camera. Aan het andere slangetje zit gereedschap, bijvoorbeeld een tangetje. De arts hoeft dus geen grote snee in uw buik te maken.

Na een kijkoperatie heeft u kleine wondjes. U heeft daarom minder pijn dan na een operatie met een grote snee. De wondjes herstellen ook sneller dan na een gewone operatie.

De arts kan met een kijkoperatie 2 dingen doen:

• in uw buik kijken
  Dit wordt ook wel kijkonderzoek genoemd. Maar omdat u sneetjes in uw buik krijgt, is het toch een operatie.
  De arts hoopt te zien waarom u klachten heeft. Soms haalt de arts een stukje weefsel weg voor onderzoek in het laboratorium.
  Vindt de arts de oorzaak van uw klachten? Als het kan, lost hij of zij dit op in dezelfde operatie. Dit bespreekt de arts vooraf met u.
• in uw buik een operatie doen
  Bijvoorbeeld een orgaan weghalen, zoals uw blindedarm of baarmoeder.

Een andere naam voor een kijkoperatie in de buik is laparoscopie.

Risico’s van een kijkoperatie in de buik

De meeste kijkoperaties in de buik gaan goed. Er zijn ook kleine risico’s.

Zoals bij elke operatie, heeft u een kleine kans op:

• een bloeding
• een ontsteking, bijvoorbeeld in uw buik of in de wondjes of een longontsteking
• een bloedpropje in een bloedvat (trombose)

Verder geeft een kijkoperatie in de buik ook een heel kleine kans op andere problemen. Zoals:

• Een orgaan raakt beschadigd. Bijvoorbeeld de darm of de blaas. Dit kan gebeuren als de operatie lastig is. Of als u littekens heeft op uw organen (verklevingen), bijvoorbeeld door een eerdere buikoperatie. Soms krijgt u dan opnieuw een operatie.
• De kijkoperatie wordt een gewone operatie. Soms moet de arts een grotere snee maken in uw buik. Bijvoorbeeld als hij of zij ziet dat het te moeilijk is met een kijkoperatie. Of als er schade aan een orgaan is die niet opgelost kan worden met een kijkoperatie.

Hoe bereid ik mij voor op een kijkoperatie in de buik?

• Een aantal dagen of weken voor de operatie krijgt u gesprekken in het ziekenhuis. U krijgt een gesprek met de arts die de operatie doet. U hoort hoe de operatie gaat en u kunt vragen stellen.
  De arts geeft u ook andere informatie over de kijkoperatie. Bijvoorbeeld over de voordelen en nadelen, en over de risico’s.
• U krijgt ook een gesprek met de arts die de verdoving regelt (een anesthesioloog). Hij of zij stelt u veel vragen. Bijvoorbeeld:
  • of u ziektes of beperkingen heeft
  • of u medicijnen of hulpmiddelen gebruikt
  • of u ooit problemen heeft gehad met een verdoving
• De arts die de verdoving regelt vertelt ook hoe u zich moet voorbereiden op de operatie. Bijvoorbeeld vanaf welk moment u niet meer mag eten en drinken voor de operatie. En of u tijdelijk moet stoppen met uw medicijnen.
• De eerste 24 uur na de operatie kunt u beter niet alleen zijn. Regel daarom vóór de operatie:
  • dat iemand u ophaalt na de operatie
  • dat iemand de eerste 24 uur bij u blijft. Of langer als dat nodig is.
• Regel ook iemand die u kan helpen in de eerste week na de operatie. Bijvoorbeeld om voor uzelf of uw kinderen te zorgen.
• Misschien kunt u 1 week of langer niet werken na de operatie. Bespreek dit met uw werkgever en de bedrijfsarts.
• Vaak wordt er bloed geprikt in de weken of dagen voor de operatie. Uw arts of een assistent bespreekt dit met u.

Ook op de dag van de operatie gebeuren er nog dingen om u voor te bereiden op de operatie.

Hoe gaat een kijkoperatie in de buik?

De arts brengt u eerst in een diepe slaap (narcose). U krijgt een infuus met slaapmedicijnen en extra vocht.

De arts maakt dan meestal 3 sneetjes in uw buik. 1 sneetje onder uw navel en 2 sneetjes onder of boven in uw buik. De sneetjes zijn klein, ongeveer 1 centimeter.

Door het ene sneetje wordt een slangetje geschoven met een kleine camera erin. Door het andere sneetje wordt een slangetje geschoven met gereedschap erop, zoals een tangetje of een schaartje.

Op een beeldscherm ziet de arts de beelden van de camera in uw buik.

Uw buik wordt gevuld met een soort gas (koolzuurgas). Zo ontstaat er ruimte tussen de organen in uw buik. De arts kan alles dan beter zien en kan overal beter bij. Dit maakt de operatie veiliger.

Tijdens de operatie let de arts die de verdoving regelt op uw ademhaling en hartslag.

Als de operatie klaar is, worden de slangetjes uit uw buik gehaald. Daarna maakt de arts de wondjes in uw buik dicht met hechtingen of plakkers.

Na een kijkoperatie in de buik

Als de operatie klaar is, gaat u naar de uitslaapkamer. Hier kunt u rustig wakker worden. De verpleegkundige controleert uw hartslag en bloeddruk.
Als u goed wakker bent, gaat u naar de verpleegafdeling. U mag meestal meteen iets eten en drinken.

Na de operatie heeft u meestal een infuus met vocht. Via dit infuus kunt u ook medicijnen krijgen, bijvoorbeeld tegen misselijkheid en pijn.

Bewegen is goed voor uw herstel. Het is goed om zo snel mogelijk uw bed uit te gaan.

• Bewegen zorgt ervoor dat uw darmen gaan werken.
• Bewegen zorgt er ook voor dat uw bloed goed doorstroomt.
  U heeft dan minder kans op een bloedpropje in uw bloedvaten (trombose).
• U krijgt ook een prik in uw been of buik om trombose te voorkomen. Die krijgt u elke dag dat u in het ziekenhuis bent.
  Soms krijgt u ook thuis nog prikken tegen trombose.

Het is ook belangrijk dat u goed ademhaalt en uw hoest niet tegenhoudt.
Vaak is het lastig, omdat uw buik pijn doet door de operatie. Toch moet u proberen goed door te ademen en te hoesten. U heeft dan minder kans op een longontsteking.

De arts vertelt u hoe lang u ongeveer in het ziekenhuis moet blijven. Bijvoorbeeld 1 of meer nachten.

Als er problemen zijn duurt het soms iets langer voor u weer naar huis mag.

Adviezen voor herstel na een kijkoperatie in de buik

Aan de buitenkant van uw lichaam lijkt een kijkoperatie maar een kleine operatie. Maar in uw lichaam is het een grote operatie. Het is daarom belangrijk dat u de adviezen volgt, zodat uw lichaam beter kan worden:

• De eerste 24 uur na de operatie kunt u niet alles zelf, zoals fietsen of autorijden. Maar ook boodschappen doen, koken of voor de kinderen zorgen kan moeilijk gaan. Zorg dat iemand u hierbij helpt. Soms is dit langer dan 24 uur nodig.
• Doe na de operatie 1 week rustig aan. Of langer, als dat nodig is. U mag wel bewegen, maar u kunt beter nog niet sporten, werken of fietsen. Dan herstellen de wondjes in uw buik beter.
  Zorg dat iemand u helpt met taken die u nog niet kunt doen.
• Als de wondjes goed genezen en u voelt zich goed, dan mag u na 1 week langzaam steeds meer doen. Probeer wat goed voelt. Als u pijn krijgt, dan kunt u deze activiteit beter nog even niet doen.
• U mag niet meteen in bad, zwemmen of naar de sauna. Dit mag pas als de wond dicht en droog is. Dat duurt meestal ongeveer 2 weken. U mag in die periode wel douchen.
• Uw arts vertelt hoe lang u niet heftig mag sporten en zware dingen mag tillen. Meestal is dit 1 tot 6 weken. Hoe lang het is voor u, hangt af van waarvoor u de operatie kreeg.
• Eet voeding met genoeg vezels. Drink ook genoeg, 1,5 tot 2 liter per dag. Bijvoorbeeld water of thee. Daardoor blijft uw poep zacht en hoeft u niet te hard te persen bij het poepen.

Heeft u last van de wondjes? Druk dan uw hand tegen de wondjes als u moet hoesten of niezen. Zo is de kans kleiner dat de wondjes (weer) open gaan.

Hoe gaat het verder na een kijkoperatie in de buik?

Het is normaal als u na de kijkoperatie een gevoelige buik heeft of een blauwe plek bij de wondjes.

U kunt ook pijn tussen uw schouderbladen hebben. Dit komt door het gas dat in uw buik was gebracht.

Deze klachten gaan vanzelf over. Dit kan wel een aantal dagen tot weken duren. Als u wilt, kunt u paracetamol nemen tegen de pijn.

U houdt meestal heel kleine littekens over aan de wondjes in uw buik. Vaak zijn ze na een aantal jaar bijna niet meer te zien.

Als er een grotere snee nodig was, blijft het litteken vaak wel te zien.

Meestal gaan de hechtingen vanzelf weg (ze lossen op).

Als u hechtingen heeft die niet vanzelf weggaan, mogen ze eruit na 7 tot 10 dagen. U gaat daarvoor naar het ziekenhuis of naar uw huisarts.

Vaak komt u na 6 weken op controle in het ziekenhuis. U bespreekt met de arts hoe het gaat. De arts bekijkt ook uw wondjes en voelt aan uw buik.

Wanneer bel ik na een kijkoperatie?

Bel het ziekenhuis als u na de operatie 1 of meer van deze klachten heeft:

• U krijgt koorts (38 graden of hoger).
• U bent steeds misselijk.
• U moet steeds overgeven.
• U heeft buikpijn die steeds erger wordt.
• Plassen lukt niet goed of u heeft pijn bij het plassen.
• U kunt meer dan 2 dagen niet poepen.
• U heeft meer dan 2 dagen diarree.
• U heeft een opgeblazen gevoel in uw buik.
• Uw wondjes doen pijn, zijn rood of zijn dik.
• Er lekt pus uit de wondjes.
• Uw kuit is dik of glanst.
• Uw been doet pijn, en is ook rood en/of warm.

Meer informatie over een kijkoperatie in de buik

De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) heeft 3 films over operaties in de buik.

We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor artsen over minimaal invasieve chirurgie.