Brandwond : eerst water, de rest komt later

Wat moet je direct doen als je je verbrand hebt?

Dit moet je direct doen als je je verbrand hebt:

• Koel direct 10 tot 20 minuten onder lauw, zacht stromend water.
• Haal direct kleren, sieraden of een luier van de verbrande huid af.
• Hou de brandwond onder de kraan of douche. Water tussen 15 en 30 graden is goed. Door te koud water kun je het te koud krijgen en pijn krijgen.
• Koel alleen de wond. Dan koelt je lichaam niet te veel af.
• Is er geen kraan in de buurt, maar wel een sloot of plas? Hou het verbrande lichaamsdeel daar dan in.

• Raak de brandwond niet aan. Zo hou je de kans op een ontsteking klein.
• Smeer niets op de brandwond.
• Bij een open wond of blaren: Doe er plastic huishoudfolie, een schone doek of een vet gaas op.
• Hou je lichaam warm, bijvoorbeeld met een deken.
• Neem paracetamol tegen de pijn.
• Bij grote brandwonden: eet of drink niets tot een arts zegt dat het mag.
• Blijf rechtop zitten als iemand je ergens naartoe brengt. Zo kun je makkelijker ademen.

Wanneer bellen bij een brandwond?

Bel pas voor hulp als je de brandwond kunt koelen of gekoeld hebt.

Wie je belt, hangt af van hoe erg je wond is:

Bel 112 in deze situaties:

• De brandwond is heel groot: 10 keer zo groot als je hand of nog groter.
• Je bent hees.
• Je haalt piepend adem.
• Je bent benauwd.
• Je moet hoesten.
• Je bent suf: mensen zeggen dat je minder of niet reageert als ze wat zeggen.

Bel de huisarts of huisartsen-spoedpost bij 1 of meer van deze dingen:

• Je hebt een vochtige, rode brandwond of blaar op je gezicht, je handen of voeten, bij een gewricht of bij je vagina of penis.
• De brandwond is groter dan de helft van je hand.
• In de brandwond ontstaat een geel-witte, bruine of zwarte droge plek die geen pijn doet.
• Er is aarde, straatvuil of mest in de brandwond is gekomen. Je hebt dan misschien een tetanus-prik nodig.
• De brandwond wordt na enkele dagen weer roder en pijnlijker.
• Na enkele dagen komt er geel-groen vocht uit de brandwond.

Hoe erg is de brandwond?

Hoe dieper de brandwond, hoe erger die is:

• eerstegraads verbranding
  De huid is rood en doet pijn, maar is niet kapot. Dit is geen brandwond, maar een verbranding. Het lijkt op verbranding door de zon.
• tweedegraads brandwond
  De huid is rood. Er komen blaren op. Je hebt pijn.
• diepe tweedegraads brandwond
  De huid is vlekkerig: roze en rood met witte plekken. Er komen blaren op. Je hebt pijn.
• derdegraads brandwond
  De huid is geel-wit, bruin of zwart en voelt stug aan. De brandwond is zo diep dat de zenuwen in je huid kapot zijn. Daardoor voel je weinig of geen pijn.

Grote brandwonden kunnen gevaarlijk zijn. Uit grote brandwonden loopt namelijk veel vocht. Je lichaam kan daardoor uitdrogen.
Ontstekingen kunnen een brandwond erger maken. Als er veel huid verbrand is, is de kans op een ernstige ontsteking groter.

Hoe gaat het verder bij een brandwond?

Hoe het verder gaat met een brandwond, hangt af van hoe erg deze is:

• Eerstegraads verbrandingen gaan binnen een paar dagen vanzelf over.
• Tweedegraads brandwonden gaan meestal binnen 14 dagen over. Je houdt er bijna nooit littekens aan over. Deze brandwonden kun je soms zelf behandelen, maar soms is behandeling door een arts nodig.
• Diepe tweedegraads brandwonden en derdegraads brandwonden moeten altijd door een arts worden behandeld. Vooral bij derdegraads brandwonden ontstaan littekens.

Lees ook wat je kunt doen om om de kans op een brandwond kleiner te maken.

Over deze tekst

We hebben deze tekst gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over brandwonden.