home

Onderzoek: Wat artsen moeten weten over vrouwengezondheid

Vrouwengezondheid

Veel medische kennis is gebaseerd op het mannelijk lichaam. Dit, terwijl hormonale veranderingen zoals tijdens zwangerschap en menopauze, een grote rol spelen in de gezondheid van vrouwen. Deze worden vaak onvoldoende meegenomen bij het stellen van de diagnose en behandeling. Om hier verandering in te brengen hebben arts-onderzoeker Merel de Heer-Koster en oud-decaan prof. dr. Fedde Scheele een internationaal onderzoek uitgevoerd naar vrouwengezondheidszorg. 

Samen met experts en een patiëntenadviesraad uit Europa en Noord-Amerika is overeengekomen welke kennis artsen nodig hebben om sekse- en genderverschillen in de zorg beter te begrijpen. 
De resultaten zijn verdeeld over 5 aandachtsgebieden: 
 
•    Verschillen in diagnose en symptomen 
Een bekend voorbeeld hiervan is klachten van een hartaanval bij vrouwen. Klachten bij vrouwen zijn anders dan bij mannen en worden als “atypisch” gezien. Bij mannen uit een hartaanval zich vaak met de ‘typische’ symptomen zoals drukkende pijn op de borst, uitstralend naar de arm. Vrouwen daarentegen hebben vaker klachten, zoals extreme vermoeidheid, misselijkheid, kortademigheid of pijn in de rug of kaak. Hierdoor wordt een hartaanval bij vrouwen vaker gemist of later herkend, wat kan leiden tot vertraging in de behandeling en slechtere uitkomsten. Men zou de verschillen tussen vrouwen en mannen beter moeten leren kennen in de gezondheidszorg en deze verschillen niet als atypisch moeten zien bij de vrouw. 

•    Onderzoek naar medicatie 
Er is veel onderzoek gedaan naar medicijnen voordat deze voorgeschreven mogen worden aan patiënten. Dit onderzoek is in het verleden vaak op gezonde, jonge mannen uitgevoerd. Er zou meer kennis gedeeld moeten worden over medicatie bij vrouwen, en daarnaast ook specifiek bij verschillende levensfasen zoals zwangerschap of de overgang. 

•    De impact van de vrouwelijke levenscyclus op gezondheid en ziekte 
Zwangerschap, de overgang en de menstruatiecyclus hebben veel invloed op het lichaam van een vrouw. Ook op hoe het lichaam met ziekte omgaat. Er is nog onvoldoende kennis onder artsen en vrouwen over vrouwspecifieke aandoeningen en over hoe de levenscyclus ziekte en gezondheid in het algemeen beïnvloedt. Denk bijvoorbeeld aan veel artsen of vrouwen die de overgang niet herkennen. Hierdoor wordt vaak onterecht in de levensfase tussen 45-55 jaar de diagnose burn-out gesteld, terwijl dit vaak gaat om niet herkende overgangsklachten, die vaak behandelbaar zijn. 

•    De maatschappelijke positie van vrouwen in de gezondheidszorg 
Sociaal gezien groeien we op met een beeld over de maatschappij. Daarin kennen we bewust en onbewust ook rollen en vooroordelen toe aan mannen en vrouwen. Dit heeft veel invloed op gezondheid. Zo is er nog altijd veel meer agressie en geweld naar vrouwen. Daarnaast is het voor vrouwen lastiger om een carrière en gezin te combineren. Ook waaien er opnieuw veel discussies op over anticonceptie en abortus, waarin de verantwoordelijkheid vaak bij de vrouw neergelegd wordt. 

   De perceptie van patiënten over ziekte en behandeling 
Ziekte en behandeling hebben invloed op jou als patiënt, op je lichamelijke gezondheid en je mentale gezondheid. Sommige behandelingen hebben ook invloed op het uiterlijk (denk bijvoorbeeld aan een borstamputatie bij borstkanker) of op de vruchtbaarheid. Daarnaast zijn er verschillen in coping in ziekte tussen mannen en vrouwen en is het voor vrouwen over het algemeen belangrijker om hierover te praten. Artsen en patiënten zouden meer kennis moeten hebben over de bredere impact die ziekte en behandeling kunnen hebben op vrouwen en hier persoonlijke gepaste zorg voor moeten bieden, zoals bijvoorbeeld psychologische begeleiding bij een borstamputatie. 

De volgende stap is deze kennis niet alleen in medische opleidingen op te nemen, maar ook in beleidsvorming en informatievoorziening voor vrouwen in het algemeen. 
De studie benadrukt dat inclusieve zorg begint bij kennis en bewustwording. 

Benieuwd naar het volledige onderzoek? Lees meer op de website van BMJ Public Health of Care4everyBody, een NGO die zich inzet voor gelijke zorg van waaruit de internationale onderzoeksgroep samenwerkte.