Fixateur externe : vastzetten bot met metalen raamwerk

Een fixateur externe kan nodig zijn in verschillende situaties:

• Bij sommige ernstige botbreuken: zoals open botbreuken waarbij het bot door de huid naar buiten steekt.
• Bij botbreuken waarbij de huid rond de breuk erg gezwollen of beschadigd is. Of als de huid blaren heeft.
• Om een gewricht in de goede stand te houden. Bijvoorbeeld om een spitsvoet te voorkomen.
• Om tegen te gaan dat nieuwe wonden ontstaan, als er al verwondingen zijn aan de huid, spieren of bloedvaten.
• Om ernstige wonden makkelijker te kunnen verzorgen.
• Om te helpen bij het verlengen van een bot.

Hoe lang de fixateur externe moet blijven zitten, verschilt per persoon.
Vaak is de fixateur externe tijdelijk nodig als iemand een breuk heeft waarbij de huid is beschadigd. Als de zwelling is afgenomen en de wonden voldoende zijn genezen, zet de arts de breuk meestal inwendig vast. Meestal duurt dat 2 tot 3 weken. Soms blijft de fixateur zitten tot de breuk genezen is. Dit kan wel 2 tot 4 maanden duren.
Bij een beenverlenging kan het soms wel 1 jaar duren.

• Hoe lang u in het ziekenhuis moet blijven, hangt af van uw persoonlijke situatie. Het hangt ook van de narcose die u heeft gekregen.
• U bespreekt met uw arts wanneer u weer naar huis kunt. U mag nog niet zelf autorijden, fietsen of reizen met het openbaar vervoer. Vraag of iemand u met de auto naar huis brengt.
• De arts bespreekt met u hoe en hoeveel u het lichaamsdeel met de fixateur externe mag gebruiken. Meestal mag u alle gewrichten die niet zijn vastgezet meteen na de operatie weer gebruiken. Bewegen is belangrijk om stijfheid en verlies van spierkracht tegen te gaan.
• Vanaf 3 dagen na de operatie kunt u weer gewoon douchen.

De plek waar de pennen in de huid gaan, noemen we pengaten. Het is belangrijk om de pengaten goed te verzorgen. Anders kan er bij de pengaten een ontsteking ontstaan. Voordat u naar huis gaat, legt de verpleegkundige uit hoe u de pengaten schoonmaakt.

U heeft het volgende nodig:

• schaar
• pleister
• gaasjes van 5 bij 5 centimeter of een schone handdoek

U moet de pengaten elke dag schoonmaken. Doe dit tijdens of na het douchen.

• Voor u onder de douche gaat, haalt u alle gaasjes weg die al los zitten.
• De gaasjes die vast zitten, maakt u nat met de douche. U kunt de gaasjes dan makkelijker verwijderen.
• Maak de huid rond de pennen schoon met een vochtig gaas.
• Masseer de huid rondom de pennen met de duimen of een wattenstokje). Dit zorgt ervoor dat de huid niet vastgroeit aan de pennen.
• Maak de huid en de fixateur weer schoon onder de douche na het masseren. Er mogen geen korstjes op de pen bij het pengat blijven zitten.
• Zorg dat er na het douchen geen shampoo of zeep in de wondjes achterblijft. Spoel goed na met water.
• Maak na het douchen de pengaten droog met een schone handdoek.
• Plak gaasjes rond de pennen. Dit doet u door met een schaar een knip in het gaasje te maken, tot het midden. Leg het gaasje daarna rond de pen. Plak de gaasjes vast met een pleister.

Ontsteking van een pengat

Ontstekingen van de plek waar de pen de huid ingaat, kunt u tegengaan door een goede verzorging. Soms ontstaat toch een ontsteking.

• Meestal kunt u een ontsteking van een pengat stoppen door de pengaten elke dag goed schoon te maken.
• Antibiotica helpen meestal niet bij een ontsteking van een pengat. Antibiotica helpen wel als de infectie verder in de huid of bot komt.
• Soms ontstaat er een abces onder de huid. Dit behandelen we onder plaatselijke verdoving. Dit gebeurt via een kleine snee in de huid bij de pen.
• Soms moeten we bij een ernstige pengatinfectie de pennen verwijderen of verplaatsten.

Als het bot goed is hersteld, verwijdert de arts de fixateur externe. Dit gebeurt meestal op de polikliniek of op de Gipskamer. Meestal is een verdoving niet nodig.

• Eerst verwijdert de arts het framewerk.
• Daarna draait de arts de pennen uit het bot. De pengaten in de huid kunnen even nabloeden. Dit moet na een dag gestopt zijn.
• Op de wondjes krijgt u een pleister of gaasje. De pengaten in het bot groeien vanzelf dicht.

• Uw tenen zijn paars of blauw. Ook als u uw voet goed hoog houdt.
• U heeft een tintelend gevoel in de tenen. Ook als u uw voet goed hoog houdt.
• U heeft langer dan 3 dagen pijn of pijn die steeds erger wordt.
• Het gips doet pijn of zit te strak.
• Het gips is gebroken, nat of slap.
• De pijn in uw in uw heup of kuit wordt steeds erger. Pijnstillers helpen niet of niet genoeg.
• Uw kuit wordt steeds dikker of pijnlijker.

Bel na een operatie ook bij deze klachten:

• Als u denkt dat de wond ontstoken is: de wond is rood en warm, ook kan de plek rond de wond gezwollen zijn.
• U heeft meer dan 38,5 graden koorts.
• De wond gaat plotseling open.
• De wond lekt pus of vocht: de wond hoort na 3 dagen dicht en droog te zijn.
• De pijn in de wond wordt plotseling erger.
• De wond gaat plotseling bloeden. Start eerst zelf met 10 minuten op de wond te drukken zonder stoppen. Gebruik voor het drukken op de wond bijvoorbeeld een steriel gaas of een schone, gestreken theedoek of zakdoek. Bel OLVG als het bloeden niet stopt.